汉语拼音文字——《国语罗马字》

JangDih 提交于 周六, 06/12/2021 - 07:29

在中国,上过学的朋友都系统学习过汉语拼音,汉语拼音是我们从小学习汉字的非常有力的工具,假如一个汉字我们不懂其读音,可以查字典后用拼音把它读出来。电脑普及后,汉字拼音又一次成了汉字输入电脑的强有力的工具。虽然汉字输入电脑还有其它各种办法,如五笔字形法、笔划法等,但是,进行五笔输入还要进行复杂的额外学习,笔划输入没有点击来得方便、快捷,再加上很多时候,我们只记住了汉语词汇的读音及意义,却忘记了汉字的字形,这些缺点都可以直接用拼音来解决。

在汉字输入电脑的过程中,我们实际是用汉字拼音法进行了一次对汉字的转换;同样我们在书写汉字的过程中,在头脑中进行了一次对汉字从字音到字形的转换过程并把它写了出来。于是我想,我们是否可以把这种汉字拼音再设计得完美一些,直接作为一种拼音文字来使用,就像英语、德语那样。这样的话,我们使用自己的语言就更加方便、有效、快捷了。其实在上世纪初,在中国的学界有一批语言学、文学、历史学等等方面的专家就研究过这样的问题,并且发明了一套比较科学的汉语拼音文字系统,这就是国语罗马字。

实际上,我们都知道的周有光发明的我们现在使用的这套汉语拼音基本就是在国语罗马字系统上转换而来的。现在很多朋友都把“汉语拼音”叫做“汉字拼音”,这是错误的。1958年定型的拼音系统是拼汉语普通话语言的,而不是拼单个汉字的。周有光对于汉语拼音有“三不拼”的说法:汉字不拼、文言文不拼、方言不拼。汉字作为文字中的发音部分,其实也是有语音系统的,只是没有直接的拼音系统来的直观、显现、简单、有规律和科学。

汉语拼音坚持“三原则”,拉丁化、音素化和口语话。只要你普通话讲的清楚的,用拼音把话写出来也就一定能够看的懂。拼音文字是一种带有声音密码的文字,在看的时候,你只要能转化成“时间流的”听得懂的声音,你也就能看懂了。汉字本身不带有声音符号系统,你之所以一看就知道汉字的读音,那是你在学习汉字的时候,反复记忆达到机械熟练的程度,对拼音文字的练习,也是可以做到这一点的,而且要比象形的汉字容易的多得多。

汉语是带有声调的语言,所以汉语拼音用“ˉ、ˊ、ˇ、ˋ”表示阴平、阳平、上声、去声四个声调,这既不好看也不方便。如果汉语拼音文字不表调的话,很多同音的词就会容易引起误会。比如,中国的两个同音不同调的省名“山西”(shanxi)和“陕西”(shanxi)。所以在中国的很多路牌上的地段名把“陕西”的拼音写成了“Shaanxi”,这是借用了“国语罗马字”中用字母的变化来表示声调的传统用法,而不是写错了。

国语罗马字是一套汉字拉丁化方案,曾是中华民国的国家标准。它和通字方案一样使用复杂的拼写规则来标示声调,不像其他方案要用到调号或数字。

因为以拼写来标调,国语罗马字的拼音中不少字母也用来标示声调,而不代表实际的音节。例如汉语拼音和威玛拼法的ai,在国语罗马字可写成ai、air、ae,或ay(分别表示国语的四声)。这里的r不发声,仅标示阳平声。但阳平声不一定以r代表,就像国语罗马字的iou、you、yeou,或yow,对应汉语拼音和威玛拼法的you。

历史

国语罗马字由林语堂倡议,赵元任作主要研究,从1925年到1926年获国语推行委员会协助,1928年9月26日由国民政府大学院公布。

声调规则

标示声调是借由加入或改变字母(替换另一字母),多为更动元音或双元音。元音指 a、e、i、o、u、y 等字母(iu部分变化较特殊);浊音声母则指 m、n、l、r 等字母。

阴平声

同无声调之拼法;例如:花 hua、乌 u。但浊音声母(m、n、l、r)则在声母后加 h;例如:猫 mhau、拉 lha、扔 rheng。 

阳平声

(1) 在韵母(包含ong)的元音后面加 r;例如:茶 char、同 torng、神 shern。

(2) 韵母为 i、u 开头者改为 y、w;例如:羊 yang、黄 hwang。

(3) 韵母仅有单一元音 i、u 时则改为 yi、wu;例如:宜 yi、胡 hwu。iu 改为 yu;例如:徐 shyu。

(4) 浊音声母(m、n、l、r)则同无声调之拼法;例如:民 min、泥 ni、连 lian、人 ren。 

上声

(1) 韵母中仅有一个元音,则将其双写;例如:起 chii、古 guu、反 faan。

(2) 将复合韵母中之 i、u 改为 e、o;例如:假 jea、管 goan、许 sheu、海 hae、好 hao。

(3) 韵头韵尾都有 i、u 者,改韵头不改韵尾;例如:鸟neau、拐 goai。

(4) ei, ie, ou, uo四韵则不改 i、u而是把 e、o 双写;例如:美 meei、口 koou、解 jiee、果 guoo。

(5) 如音节为 i、u 开头时,则变音后在前加y、w;例如:雅 yea、五 wuu。但 ie、uo两韵则改韵头为 y、w;例如:也 yee、我 woo。 

去声

(1) 韵尾为 -i、-u、-n、-ng、-l 者改为 -y、-w、-nn、-nq、-ll;例如:在 tzay、到 daw、半 bann、正 jenq、二 ell。

(2) 其他各韵(包含iu)在韵尾之后加 h;例如:世 shyh、地 dih。

(3) 如音节为 i、u 开头时,应改为 y、w;例如:要 yaw、遇 yuh。但若 i、u 为唯一元音时则前加 y、w;例如:意 yih、映 yinq。 

轻声

同无声调之拼法,在音节前方加上一点;例如:的 .de。 

其他特殊规则 

儿化音

韵尾之 i、n 省去;例如:孩儿 hair-erl 写作 harl,扇儿 shann-erl 写作 shall,味儿 wey-erl 写作 well。

y、i、iu 等韵加el,其余加 l;例如:丝儿 sy-erl 作 syel、今儿 jin-erl 作 jiel、鱼儿 yu-erl 作 yuel;明儿 ming-erl 作 mingl、后儿 how-erl 作 howl。

例外  

以下是规则的例外字词:

“罗马字”国际上的名字为Romatzyh(本应为Luomaatzyh),以配合罗马的名字Roma。

虽然“一”、“七”、“八”和“不”字的声调随内文改变,它们的国语罗马字拼法恒定,分别是 i、chi、ba和 bu。

使用状况

如现今中国大陆虽使用汉语拼音标示地名,但是为区别山西省与陕西省,乃将陕西省写作Shaanxi Province,元音双写即是受到国语罗马字影响。另外部分华人姓名也会沿用元音双写表示三声或-r表示二声的规则,如著名数学家陈省身(Shiing-Shen Chern)以及中华民国总统马英九(Ying-jeou Ma)。

下表为国语罗马字

汉语   ┌───  国语罗马字  ───┐

拼音    一声   二声    三声    四声

a               a      ar       aa        ah      

ai              ai     air       ae      ay      

an             an     arn     aan     ann     

ang           ang    arng    aang    anq     

ao             au     aur     ao      aw      

ba      ba     bar     baa     bah     

bai     bai    bair    bae     bay     

ban     ban    barn    baan    bann    

bang    bang   barng   baang   banq    

bao     bau    baur    bao     baw     

bei     bei    beir    beei    bey     

ben     ben    bern    been   benn    

beng    beng   berng   beeng   benq    

bi      bi     byi     bii     bih     

bian    bian   byan    bean    biann   

biao    biau   byau    beau    biaw    

bie     bie    bye     biee    bieh    

bin     bin    byn     biin    binn    

bing    bing   byng    biing   binq    

bo      bo     bor     boo     boh     

bu      bu     bwu     buu     buh     

cha     cha    char    chaa    chah    

chai    chai   chair   chae    chay    

chan    chan   charn   chaan   chann   

chang   chang  charng  chaang  chanq   

chao    chau   chaur   chao    chaw    

che     che    cher    chee    cheh    

chen    chen   chern   cheen   chenn   

cheng   cheng  cherng  cheeng  chenq   

qi      chi    chyi    chii    chih    

qia     chia   chya    chea    chiah   

qian    chian  chyan   chean   chiann  

qiang   chiang chyang  cheang  chianq  

qiao    chiau  chyau   cheau   chiaw   

qie     chie   chye    chiee   chieh   

qin     chin   chyn    chiin   chinn   

qing    ching  chyng   chiing  chinq   

qiong   chiong chyong  cheong  chionq  

qiu     chiou  chyou   cheou   chiow   

qu      chiu   chyu    cheu    chiuh   

quan    chiuan chyuan  cheuan  chiuann 

que     chiue  chyue   cheue   chiueh  

qun     chiun  chyun   cheun   chiunn  

chong   chong  chorng  choong  chonq   

chou    chou   chour   choou   chow    

chu     chu    chwu    chuu    chuh    

chua    chua   chuar   chuaa   chuah   

chuai   chuai  chwai   choai   chuay   

chuan   chuan  chwan   choan   chuann  

chuang  chuang chwang  choang  chuanq  

chui    chuei  chwei   choei   chuey   

chun    chuen  chwen   choen   chuenn  

chuo    chuo   chwo    chuoo   chuoh   

chi     chy    chyr    chyy    chyh    

da      da     dar     daa     dah     

dai     dai    dair    dae     day     

dan     dan    darn    daan    dann    

dang    dang   darng   daang   danq    

dao     dau    daur    dao     daw     

de      de     der     dee     deh     

dei     dei    deir    deei    dey     

den     den    dern    deen    denn    

deng    deng   derng   deeng   denq    

di      di     dyi     dii     dih     

dian    dian   dyan    dean    diann   

diang   diang  dyang   deang   dianq   

diao    diau   dyau    deau    diaw    

die     die    dye     diee   dieh    

ding    ding   dyng    diing   dinq    

diu     diou   dyou    deou    diow    

dong    dong   dorng   doong   donq    

dou     dou    dour    doou    dow     

du      du     dwu     duu     duh     

duan    duan   dwan    doan    duann   

dui     duei   dwei    doei    duey    

dun     duen   dwen    doen    duenn   

duo     duo    dwo     duoo    duoh    

e       e      er      ee      eh      

ei      ei     eir     eei     ey      

er      el     erl     eel    ell     

en      en     ern     een     enn     

fa      fa     far     faa     fah     

fan     fan    farn    faan    fann    

fang    fang   farng   faang   fanq    

fei     fei    feir    feei    fey     

fen     fen    fern    feen    fenn    

feng    feng   ferng   feeng   fenq    

fo      fo     for     foo     foh     

fou     fou    four    foou    fow     

fu      fu     fwu     fuu     fuh     

ga      ga     gar     gaa     gah     

gai     gai    gair    gae     gay     

gan     gan    garn    gaan    gann    

gang    gang   garng   gaang   ganq    

gao     gau    gaur    gao     gaw     

ge      ge     ger     gee     geh     

gei     gei    geir    geei    gey     

gen     gen    gern    geen    genn    

geng    geng   gerng   geeng   genq    

gong    gong   gorng   goong   gonq    

gou     gou    gour    goou    gow     

gu      gu     gwu     guu     guh     

gua     gua    gwa     goa     guah    

guai    guai   gwai    goai    guay    

guan    guan   gwan    goan    guann   

guang   guang  gwang   goang   guanq   

gui     guei   gwei    goei    guey    

gun     guen   gwen    goen    guenn   

guo     guo    gwo     guoo    guoh    

……

wo      uo     wo      woo     woh

添加新评论